Türkçe Kuralları!

Konu: Türkçe Kuralları! C.tesi Şub. 27, 2010 5:47 pm

Türkçe,
(Türkiye Türkçesi ve Türk dili olarak da bilinir) Ural-Altay dil
ailesine bağlı Türk dillerinden ve Oğuz Grubu'na mensup bir dildir.
Türkiye, Kıbrıs, Irak, Balkanlar ve Orta Avrupa ülkeleri başta olmak
üzere geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî; Romanya,
Makedonya, Kosova ve Irak'ın ise tanınmış bölgesel dilidir. Türkçe,
farklı ağızlara ayrılmış bir dildir. Ancak bu ağızlardan İstanbul
lehçesi, sivrileşerek yazı dili haline gelmiştir. Türkçe, 8 ünlü harf
sayısıyla beraber zengin bir dil olmasının yanı sıra özne-nesne-yüklem
şeklindeki cümle kuruluşlarıyla bilinmektedir.

Alfabe

a - A

b - B

c - C

ç - Ç

d - D

e - E

f - F

g - G

ğ - Ğ

h - H

ı - I

i - İ

j - J

k - K

l - L

m - M

n - N

o - O

ö - Ö

p - P

r - R

s - S

ş - Ş

t - T

u - U

ü - Ü

v - V

y - Y

z - Z

Dil Bilgisi

Türkçeyi (Türkiye Türkçesi) diğer dillerden ayıran dört özellik şunlardır:

Türkçe sondan eklemeli bir dildir.

Türkçede ses uyumu vardır.

Türkçede sözlerin cinsiyeti yoktur.

Türkçede, ince ünlü olan ö, ü yoğun kulanılıyordu.

Türkçe'nin Özellikleri
Türkçe
söz varlığının çoğunluğu; öz Türkçe sözcükler, Arapça ve Farsça'dan
geçmiş Türkçeleşmiş sözcüklerden oluşmaktadır. Arapça ve Farsçadan
gelmiş sözcükler o kadar Türkçeleşmiştir ki Arap veya Fars dilindeki
halinden oldukça farklıdır ve kimi sözcüklerin anlamı farklılaşmıştır.

Türkçede tümce yapısı: Özne, Tümleç, Yüklem şeklindedir.

Türkçede kısa yoldan anlatım ön plandadır. Örneğin, "sobayı yak" derken "sobanın içindeki odun ve kömürleri yak" anlamındadır.

Türkçede adıllar: ben, sen, o, biz, siz, onlar şeklindedir.

Türk
dilinde çok görülen ve Türkçe kuralları içinde bulunan bir ses olayı
olan (k > h) değişimi bulunmaktadır. (Âhi sözü Dîvânu Lugâti’t-Türk
ve Atabetü’l-Hakâyık gibi kaynaklarda “eli açık, cömert” olarak
açıklanıyor. Türkçe “akı” sözcüğünden geldiği görüşü savunuluyor. “Akı”
sözcüğü Türk dilinde çok görülen ve Türkçe kuralları içinde bulunan bir
ses olayı olan (k > h) değişimiyle “ahı” şekline dönüşmüşesi ve
dolaylı “ahi” oluşumu savunuluyor. Bu ses olayların türk dilinde birçok örnekler bulunur).

Büyük ve Küçük Ünlü Uyumu
Türkçede
Büyük Ünlü Uyumu ve Küçük Ünlü Uyumu olarak bilinen iki ünlü uyumu
vardır. En yaygın ve kapsamlı olan, büyük ünlü uyumudur. Kural dışı
kalan çok az sözcükler mevcuttur ki bunların büyük bir kısmını yabancı
kökenli sözcükler oluşturmaktadır. Bu kurala göre Türkçede bir sözcüğün
ilk hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) varsa, izleyen hecelerde de
kalın heceler; ince bir ünlü (e, i, ö, ü) varsa, izleyen hecelerde de
ince ünlüler yer alır. Küçük ünlü uyumunda sözcüğün ilk hecesi düz
ünlüyle başlamışsa (a,e,ı,i) diğer hecelerde düz ünlüyle devam eder.
Örnek:

büyük ünlü uyumu : balta - baltalar ; arı - arılar ; top - toplar ; uçak - uçaklar
küçük ünlü uyumu : ev - evler ; istek - istekler ; örtü - örtüler ; ünlü - ünlüler

Türkçede en çok kullanılan deyimlerden örnekler;
Kulak misafiri olmak.
Yangına körükle gitmek.
Yumurta kapıda.
Etekleri zil çalmak.
Yerin kulağı vardır.

Türkçede en çok kullanılan atasözlerinden örnekler;
Damlaya damlaya göl olur.
Bugünün işini yarına bırakma.
İşleyen demir ışıldar.
Gün doğmadan neler doğar.
Sakla samanı gelir zamanı.

Türkçede bulunan ilginç deyim ve atasözleri;
Fakirin parmağına bir kaşık bal bulanmış, yemeden duramamış.
Deveye sormuşlar, senin boynun neden eğri diye. Nerem doğru ki demiş.
Çingeneye beylik vermişler, önce babasını kesmiş.

Türkçede Zamanlar

Geçmiş Zaman

Türkçe'deki geçmiş zaman -mış, -miş, -muş, -müş, -di, -du
gibi eklerin eklenmesiyle sağlanmaktadır. Bu zaman kipi, iki gruba
ayrılmaktadır. -mişli geçmiş zaman; -miş ve türevi ekler getirilerek
oluşturulmaktadır ve cümleye duyulmuşluk anlamı katmaktadır. -dili
geçmiş zaman ise; -di ve türevi ekleri almaktadır ve cümleye görmüşlük
anlamı katmaktadır. Eklerde, sessizin sertliğine göre değişiklikler
gözlenmektedir. Örneğin; git- eylemine -di eki geldiğinde, sonda yer alan t harfi nedeniyle, ekteki d harfi, t harfine dönüşür ve gitdi yerine gitti olarak yazılır. Benzer bir durum ünlü harflerde de gözlenmektedir. Örneğin; ol- eylemine -di eki getirildiğinde, bu sefer fiil kökündeki sesli harften ötürü; sözcük, oldi yerine oldu şeklinde yazılır.

Şimdiki Zaman

Türkçede şimdiki zamanlı bir cümle kurabilmek için fiil kökünün sonuna; -ıyor, -iyor, -uyor, -üyor veya -yor
eklerinden uygun olan birini getirmek yeterlidir. Çoğu zaman, bir
eylemdeki sesli harflerin yapısı, gelecek ekte belirleyici olmaktadır.
Örneğin; ol- eylemini şimdiki zamana çevirmek için olyor veya oliyor şeklinde değil; oluyor şeklinde yazılmaktadır.

Gelecek Zaman
-ecek,-acak eklerinin gelmesiyle oluşturulur.

Geniş Zaman
Türkçe'de
geniş zaman fiil kökünü sonuna -ir, -ır,-er, -ar,-ur eklerinden biri
getirilerek oluşturulur. Fiil kökü sesli bir harf ile bitiyorsa ayrıca
kök ve ek arasına -l harfi eklenir.

Sorusu olan sorsun.
Bu konuyu açtıktan sonra bir tane bile Türkçe konuşmayan görmek istemiyorum! ,)

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! C.tesi Şub. 27, 2010 5:48 pm

ßende uyarıyorum ablacım valla.

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! C.tesi Şub. 27, 2010 5:49 pm

A) İSİM ÇEKİM EKLERİ:

1) Çokluk Eki: İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler.
Örnek: elmalar,çocuklar ,öğrenciler.

2)Hal Ekleri:- i,-e,-den,-de ekleridir.
Örnekler: Kitabı ver (belirtme hali)
Yola bak (Yönelme hali)
Evden geliyorum (Çıkma hali)
Sende kaldı (Bulunma hali)
Sıradan insanlarla işim olmaz.(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Bunlar gözde çocuklardır.(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Sudan sebeplerle yanıma gelme (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)

3)İyelik ekleri: Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder.
Örnek:
Kitabım,kitabın, kitabı, kitabımız, kitabınız, kitapları iyelik
eklerini, ismin başına benim, onun, bizim, sizin, onların zamirlerini
getirerek bulabiliriz.

4) İlgi ekleri (Tamlama Ekleri): “ın, in, un, ün” biçimindedir.Belirtili isim tamlaması kurar.
Örnek: kapı-n-ın kol-u , müdür-ün oda-sı

5)Eşitlik Eki: “-ca,-ce” biçimindedir.
Örnek: Sence bu doğru mu?
Çocukça davranma

6)Ek eylem Ekleri: İsim soylu sözcükler yüklem yapma göreviyle kullanılan eklerdir.
Örnek: iyi-y-im, iyi-sin, iyi-dir, iyi-y-iz, iyi-siniz, iyi-dirler

B)FİİL ÇEKİM EKLERİ

1)Zaman ekleri (Bildirme Kipleri): Fiillerde hareketin yapıldığı zamanı bildirir.
Örnek: gel-miş (Duyulan geçmiş zaman)
oku-du (görülen geçmiş zaman)
gid-i-yor (şimdiki zaman)
yat-acak (Gelecek geçmiş zaman)
Şimdi gelir (Geniş geçmiş zaman)

2)Dilek kipleri: Fiillerde dilek, şart, istek, gereklilik… gibi anlamları karşılayabilmek için getirilen kip ekleridir.
Örnek: Gider-se-m gelmem (Dilek-şart kipi)
Biraz daha oturayım (istek kipi)
Ders çalışalım (istek eki)
Artık git-meli-y-im (Gereklilik kipi)
Bunları da oku-sun (Emir eki)
Dışarı çıkın (Emir eki)

3)Şahıs Ekleri: Fiildeki eylemi gerçekleştiren şahsı belirtmek için getirilen eklerdir. Fiillerde kip eklerinden sonra gelirler.
Örnek: Geliyor-um, çalışmalı-sın, yaptı- okusak-k , üzülür-üz koşacak-sınız yürüdü-ler

YAPIM EKLERİ:İsim
ya da fiil kök veya gövdelerine gelerek onlardan başka isim ya da fiil
türeten eklerdir. Yapım ekleri eklendiği sözcüğün anlamını da türünü de
değiştirir. Her zaman çekim eklerinden önce gelir. Yapım eki almış bir
sözcüğe türemiş sözcük ya da gövde denir.Eğer sözcük yapım eki almışsa
basit yapılıdır sözcük çekim eki olsa da basittir

1)İsimden İsim Yapım Ekleri: İsim kök veya gövdelerine eklenerek, yeni bir isim gövdesi oluşturan eklerdir.
Lık: kömür-lük, göz-lük , kulak-lık …
lı: Şehir-li , para-lı , ağaç-lı , baş-lı …
sız: su-suz, para-sız, ev-siz,
cü: göz-cü, sanat-çı, yol-cu, simit-çi,
ce: Türk-çe İngiliz-ce
daş:Çağ-daş, arka-daş, yol-daş
üncü: üç-üncü beş-inci
msı: acı-msı ekşi-msi
cil: et-cil ben-cil insan-cıl
şın: sarı-şın
sal: kum-sal kadın-sal
ıt: yaş-ıt
cağız: kız-cağız çocuk-cağız
cık: az-ı-cık küçük-cük
tı: horul-tı cıvıl-tı

2)İsimden Fiil Yapan Ekler: İsim köklerine veya gövdelerine gelerek onlardan fiil türetir.
la: su-la, taş-la, uğur-la
al: çok-al, az-al, dar-al
l: doğru-l, sivri-l
a: kan-a, yaş-a, tür-e, boş-a
ar: yaş-ar, mor-ar, sarı-ar
da: fısıl-da, horul-da, gürül-de
at: yön-et, göz-et
ık: geç-ik, bir-ik
ımsa: az-ımsa, benim-se,küçü(k)-mse
kır: fış-kır, hay-kır
**: ev-len, rahat-la
laş: şaka-laş, der-leş, çocuk-laş
sa: su-sa, garip-se önem-se

3)Fiilden İsim Yapan Ekler: Fiil kök veya gövdelerine gelerek isim yapan eklere denir.
ca: düşün-ce, eğlen-ce
ocak-ecek: giyecek, yok-ocak, aç-ocak
ak: yat-ak, kaç-ak, dur-ak,
ga: böl-ge, bil-ge, süpür-ge,
gan: çalış-kan, unut-kan, kay-gan
gı: sev-gi, çal-gı, as-kı
gıç: bil-giç, dal-gıç, başlan-gıç
gın: yor-gun, bil-gin, bez-gin, bit-gin
ı,-i: yaz-ı, öl-ü, yap-ı, çat-ı, kok-u, doğ-u
ıcı-ici: yap-ıcı, gör-ücü, al-ıcı, sat-ıcı,
ık-ik: kes-ik, aç-ık, göç-ük,
ım-im: say-ım, seç-im, öl-üm, ölç-üm
ın-in: yığ-ın, ak-ın, tüt-ün, ek-in,
nç: gül-ünç, sev-inç
ıntı: es-inti, çık-ıntı, dök-üntü,
ır-er: gel-ir, gid-er, ok-ur,
ış: otur-uş, yürü-y-üş,
ıt: geç-it, yak-ıt, ölç-üt,
ma: gülmeyi severim , konuşmayı bil.
mak: gelmek, gitmek
tı: belir-ti, kızar-tı,

Fiilden Fiil Yapan Ekler: Fiil soylu kelimelerden yeniden fiil yapan eklere denir.
dır: gül-dür, yap-tır, koş-tur,
ala: kov-ala, silk-ele,
er: gider, çık-ar,
imsa: gül-ümse, an-ımsa,
ın: gez-in, gör-ün, sev-in, taşı-n,
r: kaç-ır, bat-ır, iç-ir,
ş: gör-üş, uç-uş, gül-üş,
t: uza-t, sap-ıt, korku-t, üşü-t,
ı: sev-il, kır-ıl, sat-ıl

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! C.tesi Şub. 27, 2010 5:50 pm

EKLERLE İLGİLİ GENEL UYARILAR

1) “-i” 1.tekil kişi ekiyle, bu eke benzeyen diğer ekler karıştırılmamalıdır.
Örnek: Evi yandı. (3.t.k.iyelik eki)
Evi yaktı. (İsmin –i hali)
Bu
yapı Osmanlılardan kalmadır. (Fiilden isim y.eki)2) Çekim ekleri
eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmez.Fakat isim çekim eklerinden
olan -de ve –den hal ekleri eğer sıfat olarak kullanılırsa yani sıfat
yapımında görev alırsa o zaman ismin anlamını değiştirir ve yapım eki
olur.
Örnek: Okuldan geliyorum. (Çıkma durum eki)
Senin gibi bir candan arkadaşım yok. (Sıfat yaptığı için yapım ekidir.)S İ
Yalandan bir kavga çıkardılar. (Sıfat yaptığı için yapım ekidir) İ
Sıradan insanlarla işim olmaz.
Sende bir şeylerim kaldı.(Bulunma durum eki)
Bunlar,gözde
öğrencilerdir.(Sıfat yaptığı için yapım ekidir)3) 1.Tekil kişi eki olan
-m ile bu eke şekilce benzeyen diğer ekler birbiri ile
karıştırılmamalıdır.
Örnek: Seçimi kim kazandı? (F.i.yapım eki)
Bir dilim ekmek verir misin? (F.i.y.eki)
Bu işten dilim çok yandı. (1.t.k.i.eki)
Sana saçımı süpürge ettim.
Ama ben daha çok küçüğüm. (Ek-fiil)
O benim kalemim. (Tamlayan durum eki)
Beni bırakıp gitme küçüğüm. (1.k.i.eki)4) 2. kişi iyelik eki olan -n ile buna şekilce benzeyen diğer ekler karıştırılmamalıdır.
Örnek: Aklın neredeydi? (2.t.kişi iyelik eki)
Bu yıl ekin ekmeyeceğiz. (F.i.y.e.)
Buraya gelin. (2.ç.kişi emir eki)
Yurdun soruları bitmiyor. (İlgi eki)
Turistler,bu
yıl Türkiye’ye akın edecek. (F.i.y.e.)5) İsim-fiil eki olan -ma,-me ile
f.f. yapan olumsuzluk eki karıştırılmamalıdır.
Örnek: Yürümeyi severim.(İsim-fiil)
Onunla biraz konuşmayı dene.(İsim-fiil)
Artık benimle konuşma.(F.f.yapan olumsuzluk eki)
Peşimden gelme.(F.f. yapan olumsuzluk eki)

6) “L” fiilden fiil yapım ekiyle “L” isimden fiil yapım eki birbirine karıştırılmamalıdır.
Örnek: Artık günler kısaldı.(İ.f.y.e.)
Bardak kırıldı.(F.f.y.e.)

7) “Ş”filden fiil yapım ekiyle (işteşlik eki), “ş” fiilden isim yapım eki (isim-fiil) birbiriyle karıştırılmamalıdır.
Örnek: Hep birlikte gülüştüler.(F.f.y.e.) (işteşlik eki)
Bakışların beni heyecanlandırıyor.(F.i.y.e.) (isim-fiil)
Bu gülüşü,bu bakışı hiç unutmam.(F.i.y.e.) (isim-fiil)
Bir süre öylece bakıştık.(F.f.y.e.) (işteşlik eki)

Not: “-ş” karşılıklı ya da birlikte yapılma anlamı veriyorsa f.f. yani “işteşlik eki” dir.

İsimden isim yapım eki olan “-cı” ile fiilden isim yapım eki ici birbiriyle karıştırılmamalıdır.
Örnek: Yolcu var mı?(i.i.y.e.)
Kalıcı bir işin yok mu?(f.i.y.e.)

9) Fiilden isim yapım eki olan “-sal” ile isimden isim yapım eki olan “-sal” birbiriyle karıştırılmamalıdır.
Örnek: Kumsal (i.i.y.e.) Gör-sel (f.i.y.e.)
Evren-sel (i.i.y.e.) işit-sel (f.i.y.e.)

10) İsimden fiil yapan “-imse” ile F.F.yapan “-imse” karıştırılmamalıdır.
Örnek: Ben-imse (i.f) Gül-ümse (f.f)
Öz-ümse (i.f) An-ımsa (f.f)

11) Türkçede önce yapım eki sonra çekim eki gelir.
Örnek: Kork-u-yor-um taşlıklar
Bunun istisnaları da olabilir.
Annemsiz gitmem.

12) Bir sözcük birden çok yapım eki alabilir.
Örnek: Gözcülük, korkulu, dalgalı, ışıksız, örtülü…

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 11:40 am

Napalım uyacağız artık .. Göz Kırpan

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 12:46 pm

sinem.büşra demiş ki:

Napalım uyacağız artık ..

Berke'ye ne oldu

Türkçe Konuş!
Düzenleme : LydiaMoon

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 12:50 pm

berke duruyor canım .. sitede 3 admin oldu .. Göz Kırpan

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 12:52 pm

Hmm Sağol

Türkçe Konuş!
Düzenleme : LydiaMoon

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 12:55 pm

Önemli değil .. Smile

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 4:11 pm

Hazo Türkçe konuştuğumuz için.
ßilgi olsun diye Smile

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 4:22 pm

kurallara uyacağıma söz veriyorum sayın admınlerimiz

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Paz Şub. 28, 2010 9:13 pm

Tamam.Ama ben zaten uyuyordum Smile

.

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Ptsi Mart 01, 2010 10:29 am

SinemHanife demiş ki:: BeNimmLe KoNusMaZSaN eii oLuR SiTeDeN BaNLaNaCaqıMıDa BiLSemm SeNiN uYaRDıqıN KuRaLa uYMaM

Sırf ßurçin uyardı diye uymuyorum bende zaten .. Türkçe Kuralları! 667501

ßen benden küçükleri niye dinleyim ki .. Türkçe Kuralları! 667501

Adminler hariç tabi .. Türkçe Kuralları! 667501

ßen, benden büyük kişileri dinlerim .. Türkçe Kuralları! 667501

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Ptsi Mart 01, 2010 2:48 pm

Hanife, bu kuralı Burçin değil ben koyuyorum ve site içinde herkes bu kurallara uymalı ve uyacak ! Burçin'in hatrı yoksa benim vardır canım, değil mi ?

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Ptsi Mart 01, 2010 3:19 pm

Tmm canım anLadım ben seni.
Zaten bu forumda kurallar adminler tarafından (her sitedeki gibi) koyulur

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Ptsi Mart 01, 2010 3:28 pm

Yani... (: Bu arada msn'ye girsene bir

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Ptsi Mart 01, 2010 6:42 pm

Gereksiz mesajlar silindi.
Konuda sohbet yapmayın.

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Salı Mart 02, 2010 9:46 am

Tamam ablacığım yapmayız .. Göz Kırpan

Pekiyi berke uyarız kurallara .. Göz Kırpan

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Salı Mart 02, 2010 5:17 pm

ßen uyarıyorum, dikkate almıyosanız admin uyarır Göz Kırpan

Sadece site için caba sarf ediyorum..

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Salı Mart 02, 2010 6:50 pm

B harfini "ß" şekilde yaparak mı ? Göz Kırpan

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Salı Mart 02, 2010 7:03 pm

Ben o harfi yabancı olarak değil normal B harfini şekilli olarak kullanımı biliyorum. Mine ablada Türkçe' değil dedim tamam dedi.. Mine ablaylada konuştum Smile

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Salı Mart 02, 2010 7:06 pm

Pekiyi bende konuştum zaten .. Göz Kırpan

Konu: Geri: Türkçe Kuralları! Perş. Mart 18, 2010 9:51 pm

Ama senin uyarılarına rağmen hayla uymayanlar var

» Forum Kuralları!
» Eurovision Şarkımızın Sözleri ve Türkçe Anlamı
» Forum Kuralları - Yeni Kurallar
» Bölüm Kuralları!
» Bölüm Kuralları!